Bentonitin, Nikotin ve Türevlerine Karşı Etkisi

Nikotin, dünyada en yaygın biçimde suistimal edilen üç madden biri olduğu ifade edilmektedir. Nikotinia ailesi bitkinin yaprağından elde edilir. Bir sigarada 20 mg nikotin bulunurken yanarak içildiğinden vücuda 1-1,5 mg nikotin alınır. Nikotin çok düşükte miktarlarda da olsa yenilen bir çok bitkide bulunmaktadır. Nikotin, sigara sektörü ve daha önceleri yaygın bir biçimde böcek ilaçlarında kullanılan bir maddedir. Zamanla daha ekonomik çözümlerin bulunmasıyla bu alanda kullanımı azalmıştır. Günümüzde ise Organik Malzeme Tetbik Enstitiüsü tarafından yasaklı olan bir madde olup, böcek ilacında bile kullanımına izin verilmemektedir. Bu şekilde satılan böcek ilaçları, çok toksik bir madde olduğundan ötürü «TEHLİKE» ibaresi ile satılmaktadır. Son satılan nikotinli böcek ilacının da kaldırılması konusunda resmi talep yapılmıştır. 2014 Ocak ayı itibariyle piyasadan çekileceği belirtilmektedir. Böcek ilacı dışında, medikal sektörde zehirlenme vakalarında ve ölüm incelemelerinde kullanılır. Ancak nikotinin sigaradan da vücuda geçmesi ihtimalinden ötürü, yapılan araştırmaların son derece hassas olması gerekmektedir.

Gerçekte nikotinin bağımlılık oluşturucu özelliği ciddi düzeylerde değildir. Tek başına alındığında ciddi bir etki göstermez. Ancak sigarada bulunan MAOI ile birlikte alındığında, Ampetamin’e benzer, çok ciddi bir bağımlılık potansiyeli oluşuturur. Nikotinin yan etkileri arasında kalp basıncının ve ritminin artması, damarların daralması bulunmaktadır. Bunların yanında fareler üzerinde yapılan bir deneyde, nikotinin östrojen hormonunun etki ve faydalarını yok ettiği, bu durumun da hafıza oluşumu ve akılda tutma görevlerinde bulunan hipokampus’u (östrogen hormonuna hassas bir bölge olan olmasından dolayı) etkilediği belirtilmektedir.

Türkiye’de yapılan bir başka çalışmada nikotinin ve ilaç yan ürünlerinin uzaklaştırılmasında Bentonit ve Dodecylammonium-Bentonite (Modifiye Bentonit) üzerinde incelemeler yapılmış ve çalışma da;

Hem Bentonitin hem de Modifiye Bentonitin, nikotin ve türevlerini emme ve uzaklaştırma özelliğinin olduğu tespit edilmiştir. Modifiye Bentonitin nikotin türevleri için emicilik ve uzaklaştırma kapasitesinin iyi olduğu belirtilirken, toplam nikotin miktarı bazında doğal Bentonit daha iyi bir özellik göstermiştir. Çalışma sonunda, doğal Bentonitin sulu çözeltide nikotinin küçük moleküllerinin uzaklaştırılmasında ve nötrleştirilmesinde daha uygun olacağı belirtilirken, modifiye Bentonitin nikotinin türevlerini uzaklaştırmada daha etkili olacağı belirtilmiştir.

Çalışmanın İngilizce özeti aşağıdaki gibidir.

Removal Of Nicotine And Its Pharmaceutical Derivatives From Aqueous Solution By Raw Bentonite And Dodecylammonium-bentonite Gülten Akçay & Kadir Yurdakoç Dokuz Eylül University, Faculty of Art and Sciences, Department of Chemistry, İzmir, Turkey Dicle University, Faculty of Art and Sciences, Department of Chemistry, Diyarbakır, Turkey Abstract: Dodecylammonium bentonite (DAB) and bentonite (B) were used as sorbents for nicotine (N), nicotinic acid (NA), isonicotinic acid (INA), nicotinic acid hydrazide (NH), and iso-nicotinic acid hydrazide (INH). The obtained data were modeled according to Freundlich and Dubinin-Radushkevich adsorption isotherms. Sorption energy (E) and adsorption capacity (qm) for N and its derivatives adsorbing on DAB and raw B were estimated using Dubinin-Radushkevich (D-R) equation. Sorption energy of N and its pharmaceutical derivatives on DAB and raw B increased in order of NA Conclusion: By analysing sorption energies. DAB has been found better adsorbent than B for nicotine derivatives. By analysing K1 and n1 values, DAB has been found better than B for removing nicotine derivatives, but values of nicotine on B are higher than on DAB. Adsorption of nicotine and its derivatives on DAB and B generally fit to D-R equation more than Freundlich equation. Surface of DAB is charged with positive, in order to remove small molecules and polarize toxic organic substances from aqueous environment and is more suitable than unmodified clays. Thus, nicotine is more suitable than unmodified clays: However, use of DAB for removal of nicotine pharmaceutical derivatives from aqueous solution is much effective.